در ایران، هنوز هم بسیاری از مردم وقتی میخواهند خانهای بخرند، ماشین بفروشند یا حتی پولی قرض بدهند، یک برگه دستنویس یا قولنامه ساده بین خودشان رد و بدل میکنند. شاید فکر میکنند این روش راحتتر و سریعتر است. اما نکته مهم اینجاست: قولنامه یا برگه دستنویس همیشه امنیت قانونی لازم را ندارد.
قولنامه چیه و چه زمانی استفاده میشه؟
قولنامه یعنی قول و قرار دو طرف برای انجام معامله، مثلاً خرید و فروش خانه یا ماشین. این سند ممکنه توی دفتر مشاور املاک تنظیم بشه یا حتی با دستخط خودمون روی کاغذ نوشته بشه. در نگاه اول شاید همه چیز درست به نظر برسه، اما باید بدونید که از نظر قانونی، «سند عادی» محسوب میشه و همیشه قابل اعتماد نیست.
مشکل کجاست؟ چرا باید مواظب باشیم؟
طبق قانون، سند عادی (مثل قولنامه یا برگه دستنویس) میتونه قابل انکار یا تردید باشه. یعنی اگر یکی از طرفین بگه «این امضای من نیست» یا «من این قولنامه رو قبول ندارم»، دادگاه باید کلی زمان بذاره تا بررسی کنه که سند معتبر هست یا نه. این یعنی شما ممکنه با وجود داشتن برگه، باز هم نتونید حقتون رو بگیرید.
مثلاً تصور کنید ملکی رو با قولنامه خریدید، اما بعد از چند ماه مالک اصلی بگه: «من این ملک رو نفروختم!» حالا شما باید کلی هزینه و وقت صرف کنید تا در دادگاه ثابت کنید معامله درست بوده. و ممکنه آخرش هم به نتیجه نرسید.
راه حل چیه؟ چطوری امن معامله کنیم؟
- حتماً سند رسمی بگیرید.
بهترین راه اینه که معامله رو توی دفتر اسناد رسمی انجام بدید. سند رسمی هم اعتبار بالاتری داره و هم قابل استناد در دادگاهه. - اگه مجبور شدید از قولنامه استفاده کنید، مراقب باشید:
- از مشاور املاک معتبر استفاده کنید.
- قولنامه رو دقیق بنویسید؛ تاریخ، مبلغ، مشخصات ملک یا مال، شرایط تحویل و همه چیز باید مشخص باشه.
- حتماً دو شاهد قابل اعتماد امضا کنن.
- کپی کارت ملی هر دو طرف ضمیمه بشه.
- قولنامه هیچ وقت سند مالکیت نیست.
با داشتن قولنامه، مالک رسمی نمیشید. فقط تعهد دارید که در آینده سند رسمی تنظیم بشه. پس تا زمان تنظیم سند، امکان داره مشکلاتی پیش بیاد. - قبل از امضا، از یک وکیل مشورت بگیرید.
شاید ساده باشه، اما همین مشورت ساده میتونه جلوی کلی ضرر رو بگیره.
🛡️ تجربههای واقعی
بسیاری از پروندههای حقوقی که در دادگاهها مطرح میشن، به خاطر همین قولنامههای ساده و بدون بررسی هستن. پروندههایی که سالها طول میکشن و در نهایت هیچکدوم از طرفین به خواستهشون نمیرسن. پس بهتره پیشگیری کنیم تا درمان.
📌 جمعبندی
قولنامه و برگههای دستنویس شاید کار شما رو در لحظه راه بندازن، اما از نظر قانونی خیلی وقتها شما رو به دردسر میندازن. برای معاملات مهم، حتماً از سند رسمی استفاده کنید و اگر هم از قولنامه استفاده میکنید، با دقت و زیر نظر افراد خبره باشه.