خیلی از ما فکر میکنیم اگر چیزی را بنویسیم و امضا کنیم، یعنی همه چیز قانونی شده! مثلاً پولی قرض میدیم و یه رسید ساده میگیریم، یا ملکی میخریم و یه قولنامه دستی امضا میکنیم. این نوشتهها اسمشون هست «سند عادی». اما خب، همیشه قابل استناد و امن نیستن!
سند عادی یعنی چی؟
سند عادی، هر سندیست که بیرون از دفاتر رسمی نوشته شده. مثل:
- قولنامه دستی یا املاک مشاور املاک
- برگه رسید پول
- قرارداد بین دو نفر بدون ثبت رسمی
- رسید خرید یا فروش خودرو
برخلاف سند رسمی که در دفترخانه یا ثبت اسناد تنظیم میشه، سند عادی توسط خودِ مردم و بدون نظارت حقوقی نوشته میشه. همین موضوع باعث میشه که مشکلاتی داشته باشه.
مشکل اصلی چیه؟ چرا زیر ذرهبین قانون میره؟
سند عادی قابل انکار و تردید هست. یعنی هرکسی میتونه بگه:
- «من این برگه رو امضا نکردم.»
- «این امضا مال من نیست.»
- «تاریخش رو بعداً تغییر دادن.»
اگر طرف مقابل همچین ادعایی بکنه، شما باید در دادگاه اصل بودن برگه رو ثابت کنید. این یعنی کلی دردسر، هزینه، کارشناس خط، آزمایشگاه و وقت تلفشده.
و در بعضی موارد، اگر ثابت بشه که امضا جعلیه یا دستکاری شده، ممکنه حتی خود شما هم متهم به جعل سند بشید!
چطور سند عادی امنتر میشه؟
اگر چارهای جز نوشتن سند عادی ندارید، حتماً این نکات رو رعایت کنید:
✅ از دو شاهد مطمئن استفاده کنید و امضای اونها رو هم بگیرید.
✅ کارت ملی دو طرف و شاهدها رو ضمیمه کنید.
✅ زمان، مکان، مبلغ و موضوع قرارداد دقیق نوشته بشه.
✅ از نوشتن مبهم، کلی و ناقص پرهیز کنید.
✅ بهتره روی سربرگ چاپی یا با امضای طرفین و اثر انگشت تنظیم بشه.
سند رسمی چه برتریای داره؟
- غیرقابل انکار و تردید
- قابل اجرا بدون نیاز به دادگاه (مثلاً اجرائیه گرفتن برای چک یا مهریه)
- دارای اعتبار بیشتر نزد بانک، دادگاه و دیگر نهادها
- امکان استعلام قانونی وضعیت آن (مثلاً سند ملکی)
تجربه واقعی از دادگاهها
خیلی از کسانی که با یه برگه ساده به دادگاه مراجعه میکنن، ناامید برمیگردن چون سندشون معتبر شناخته نمیشه. مثلاً طرف میگه «رسید رو امضا نکردم» و دیگه باید برید دنبال کارشناس و شکایت و کلی زمان از دست بره.
📌 جمعبندی
سند عادی اگرچه در ظاهر ساده و سریع هست، اما همیشه امن نیست. اگر سند رسمی ندارید، حتماً سند عادی رو درست و کامل بنویسید. ولی بهترین کار همیشه استفاده از سند رسمی هست تا هم وقت خودتون رو نگیرید و هم درگیر مسائل قانونی نشید.